Wat zijn de belangrijkste aspecten waarop je moet letten als je vioolles aan beginners wilt geven? Hoe leg je een gezonde en solide basis voor muzikaal vioolspel bij je muziekleerlingen? In de MOOC-cursus Teaching the violin and viola: creating a healthy foundation; leer je waarop je allemaal wilt letten als je kinderen viool wilt leren spelen. In deze cursus van tien weken over viooldidactiek worden aan de hand van veel instructieve video’s en toelichtingen daarop uitgelegd wat de essentiële punten waarop je bij het viool leren spelen, moet letten.
Overigens, er zijn volgens de discussies in het forum dat bij de MOOC-cursus hoort, ook studenten die aan de hand van die cursus zichzelf viool proberen te leren spelen.
Het spreekt voor zich dat les nemen van een bevoegd viooldocent ideaal is als je zelf viool wilt leren spelen of als je de viool na een aantal jaren weer opnieuw wilt oppakken. Maar als je, om wat voor reden dan ook, niet in de gelegenheid bent om (weer) op les te gaan, kan deze cursus mogelijk uitkomst bieden.
Dit artikel is opgebouwd uit de volgende paragrafen.
- De MOOC-vioolcursus Teaching the violin and viola: creating a healthy foundation
- Filosofieën en pedagogische theorieën over kinderen viool leren spelen
- De positie van de rechterarm en -hand en de strijkstok bij beginners op de viool
- Coördinatie van de viool en de strijkstok
- Muziekstukken in A-majeur
- Spelen met de hele strijkstok
- Speelstukken in D-majeur
- Speelstukken in G-majeur
- Noten lezen, vibrato en groepslessen
- Favoriete oefeningen voor wat oudere leerlingen
- Masterclass met vioolpedagogen Mimi Zweig en met Roland en Almita Vamos
- Als je een certificaat voor deze MOOC-cursus wenst
- Wanneer wordt de MOOC-cursus over het lesgeven op viool of altviool gegeven?
De MOOC-vioolcursus Teaching the violin and viola: creating a healthy foundation
De MOOC-cursus Teaching the violin and viola: creating a healthy foundation is ontwikkeld door Stacia Spencer. Zij is Senior Lecturer aan de Bienen School of Music die deel uitmaakt van de Northwestern University in de Verenigde Staten.
MOOC staat voor Massive Open Online Courses. Cursussen van dit type kun je gratis volgen. Je kunt vrijwel altijd een officieel bewijs van deelname krijgen en in een aantal gevallen (tegen betaling) een officiële erkenning van je behaalde resultaten in de vorm van een Verified Certificate (via het zogenaamde Signature Track). Dat geldt ook voor deze specifieke cursus. De meeste MOOC-cursussen worden enkele keren per jaar gegeven.
Deze Engelstalige MOOC-vioolcursus kent een holistische aanpak. De cursus bestaat grotendeels uit video’s waarin vioolpedagogie aan de hand van praktische voorbeelden stap voor stap wordt uitgelegd. De cursus is bedoeld voor beginnende en ervaren viool- en altviooldocenten en duurt tien weken. Houd rekening met een tijdsbeslag van drie tot vijf uur per week. Zoals hierboven al genoemd, wordt deze cursus niet alleen gebruikt door viooldocenten, maar ook door mensen die zichzelf met behulp van deze MOOC-cursus de beginselen van het vioolspel willen bijbrengen.
Filosofieën en pedagogische theorieën over kinderen viool leren spelen
In week 1 krijg je een uitleg over de belangrijkste filosofieën en pedagogische theorieën van vooraanstaande vioolpedagogen over het lesgeven aan kinderen.
Verder leer je wat de kenmerken zijn van een goede relatie tussen ouder, leerling en de viooldocent.
Je krijgt informatie over de manier waarop je een muziekinstrument selecteert dat past bij een specifieke vioo;leerling. In de video zie je hoe het ‘aanmeten’ van een viool voor een kind in zijn werk gaat in een vioolspeciaalzaak.
Je maakt een begin met het werken aan een goede houding van je leerling, het vasthouden van de viool en met het in de goede stand plaatsen van de linkerhand (met o.a. de gedachte aan een ei).
De positie van de rechterarm en -hand en de strijkstok bij beginners op de viool
Les twee heeft als doel dat je leert hoe je je leerlingen op de juiste manier de boog leert vasthouden. Hierbij besteed je aandacht aan de positie van de rechterarm en -hand (inclusief de positie van de pink). Je leert hoe je werkt aan een ontspannen rechterhand en je legt een basis voor het hanteren van de strijkstok. In dat verband schenk je aandacht aan de manier waarop de strijkstok over de vioolsnaren beweegt.
Verder maak je een begin met het doen herkennen van een ideale toon uit de viool, met het spelen van ritmes en met de manier hoe je opstreken en afstreken laat uitvoeren.
Coördinatie van de viool en de strijkstok
In les drie krijg je informatie over de manier waarop je de leerling leert om de viool en de strijkstok samen te brengen. Je helpt je leerling om de drie
basisstreken aan te leren: (martelé, détaché en legato).
Je schenkt aandacht aan de linkerhand voor het ontwikkelen van een ideale handpositie en aan een goede intonatie. Verder werk je aan het toepassen van de geschikte druk en snelheid van de strijkstok om te komen tot een mooie toon. Je helpt je leerling bij het aanleren van goede oefentechnieken.
Het eerste speelstuk heet Sh Sh. Daarvoor is geen gebruik van de linkerhand nodig. Het tweede speelstuk draagt als titel See Saw. Daarbij wordt de eerste vinger van de linkerhand gebruikt. Bij het derde speelstuk See the Little Monkey worden voor het eerst ook de tweede en derde vinger van de linkerhand gebruikt.
Muziekstukken in A-majeur
In les vier leer je met behulp van van muziekstukjes in A-groot (o.a. Twinkel, twinkel kleine ster, Strawberry Red, Lightly Row en Go Tell Aunt Rhody, Brother John (in het Nederlands beter bekend als Vader Jacob) hoe je leerling met zijn strijkstok kan werken aan een ideale toon en intonatie. En ook de manier waarop je je vioolleerling kunt leren zijn hand, duim en vingers het beste op de snaren kan plaatsen.
Tevens leer je strategieën voor het oefenen van détaché-, martelé-, and legatostreken met de bovenste helft van de strijkstok.
Verder komt het oefenen van vibrato op de open snaren aan de orde. Tenslotte wordt gewerkt aan een ideale, zingende toon en een duidelijke intonatie.
Spelen met de hele strijkstok
In les vijf leer je hoe je een volwassen leerling de strijkstok laat vasthouden en ermee strijken.
Aan de orde komen het gebruik van détaché-, martelé-, and legatostreken met de hele strijkstok. Verder ga je aan de slag met het laten oefenen met de derde vinger, en met de vierde vinger. Ten slotte maak je een begin met het leren onthouden van complexe patronen.
Een en ander wordt uitgelegd aan de hand van het lied Long, Long Ago (op de wijs van beter bekend als ’t Roodborstje tikt tegen het raam, tik, tik, tik) van het kerstlied Oh Come Little Children(op de wijs van Er ruist langs de wolken). Tenslotte wordt het lied Butterfly, Flutterby behandeld.
Speelstukken in D-majeur
In deze les 6 komen aan de orde:
- Spelen op de D-snaar
- Een toonladder spelen met de hele strijkstok
- Oefenen van speltechniek met alle vier de vingers
- Oefenen van afstreken en verschillende articulatietechnieken
- Nieuwe ritmes herkennen en oefenen
- Een begin maken met het noten leren lezen. In dit verband krijg je de bladmuziek van de stukken die tot en met deze les zijn ingestudeerd.
Ontwikkelen van geschikte oefengewoonten, zoals het onderscheiden en isoleren van lastige passages.
Een en ander wordt behandeld met behulp van de volgende stukken:
- Hop, Hop, Hop
- Fox, You ‘ve stolen the Goose
- All the Birds are already here
- Bach Musette
- Hushabye
Speelstukken in G-majeur
In deze zevende les staat de toonsoort G-groot centraal. Je helpt je leerling deze toonladder over twee octaven spelen en ook de arpeggio’s van deze toonsoort. Je leert je leerling onderscheid te maken tussen de hoge en lage tweede vinger. Verder leer je hem hoe je van moeilijke passages études kunt maken. Ook komen enkele nieuwe boogvoeringstechnieken aan de orde. En er wordt een begin gemaakt met de toonsoort D-mineur.
Een en ander wordt behandeld met behulp van de volgende speelstukken
- Wohlfahrt Etude in G
- Menuet
- Menuet in G
- The Happy Farmer
- All the Pretty Little Ponies
Noten lezen, vibrato en groepslessen
In de video’s bij deze les acht leer je wat best practices zijn om je leerlingen noten te leren lezen. Ook het grip krijgen op ritmes komt op een speelse manier aan de orde. En verder wordt ook het beginnen met het vibratospel behandeld.
Eveneens krijg je uitgebreide informatie over groepsdynamiek bij vioollessen en leer je hoe je het maximum uit een groepsles kunt halen.
Ten slotte is er aandacht voor een gezonde en ontspannen speelhouding. Denk in dit verband aan spelletjes zoals het laten bewegen van de strijkstok als de ruitenwisser van een auto. Met dit soort spelletjes help je de techniek van beginners op de viool te verbeteren.
Liedjes die aan de orde komen zijn onder andere Eggs en Boil the Cabbage
Favoriete oefeningen voor wat oudere leerlingen
In deze lesweek krijg je informatie en oefeningen voor het lesgeven aan wat oudere leerlingen. Hen kun je bijvoorbeeld ‘air viool’ laten spelen. Je laat je leerling dan net doen alsof hij een viool in handen heeft. Feitelijk gaat het hier om ‘droog’ spelen, dus zonder instrument. Op deze manier kan de leerling zich optimaal concentreren op zijn handhouding. Ook krijg je in deze les informatie over het leren hanteren van de strijkstok aan wat oudere leerlingen.
Masterclass met vioolpedagogen Mimi Zweig en met Roland en Almita Vamos
In deze les tien krijg je twee uitgebreide video’s te zien met een masterclass gegeven door de vioolpedagogen Mimi Zweig en met Roland en Almita Vamos. Hier zie je onder andere verschillende manieren om feedback en instructie te geven. Verder merk je dat de speeltechnische aspecten die van belang zijn voor beginnende violisten en altviolisten ook voor gevorderde vioolleerlingen relevant blijven.
Als je een certificaat voor deze MOOC-cursus wenst
Je kunt eventueel een certificaat voor deze MOOC-cursus halen. Je kunt kiezen voor een ‘Statement of Accomplishment’ (geheel gratis) of voor een ‘Verified Certificate via de Signature Track’ (tegen betaling). In beide gevallen moet ten minste 70% van de maximale score hebben behaald.
Je cijfer wordt als volgt bepaald:
- Je wekelijkse ‘quiz’resultaten (van een korte toets met meerkeuzevragen) tellen voor 30% mee.
- Je actieve deelname aan het forum bij deze cursus telt eveneens voor 30%.
- En de de zogenaamde peer review (beoordeling van je werk door andere deelnemers aan deze cursus) van twee door jou te schrijven essays wegen mee voor 40%.
Wanneer wordt de MOOC-cursus over het lesgeven op viool of altviool gegeven?
De meeste MOOC-cursussen worden enkele keren per jaar gegeven. Kijk bij de eerstvolgende mogelijkheid om deze en andere vioolgerelateerde MOOC-cursussen via Coursera te volgen.
Dossier viool
Dit artikel maakt deel uit van het dossier viool.
Bronnen en verder lezen
- Teaching the violin and viola: creating a healthy foundation; door Stacia Spencer Senior Lecturer aan de Bienen School of Music; https://www.coursera.org/course/teachingstrings
