Een collectie artikelen over saxofoonmuziek, het (leren) spelen op de saxofoon en over saxofonisten.
De saxofoon is een veelzijdig blaasinstrument dat voor veel muziekstijlen geschikt is. In dit dossier vind je informatie over een aantal artikelen met betrekking tot het zelf leren bespelen van dit muziekinstrument. Denk aan kwesties als het maken van een keus voor een sopraan-, alt-, tenor- of baritonsaxofoon, of aan zuiverheid (stemming en intonatie), of het zelf verhelpen van kleine problemen, maar bijvoorbeeld ook aan humor over de saxofoon en saxofonisten.
Liefhebbers van saxofoons kunnen zich in de meest lyrisch bewoordingen uiten over de oneindige klankmogelijkheden en de klankschoonheid van de saxofoon. Maar kennelijk is toch niet iedereen er even sterk van onder de indruk. Neem de blokfluitdeskundige John Everingham. Deze stelt op de blokfluitsite www.saundersrecorders.com/topnotes.htm: The instrument which has the most radically different construction from the recorder is the saxophone. Beauty of sound is not its most noticeable characteristic.‘ Hij lijkt serieus te menen dat klankschoonheid niet de opmerkelijkste eigenschap van de saxofoon is.
Tsja, voor hele volksstammen andere musici geldt dat eerder voor de blokfluit die weleens laatdunkend ‘monopijp’ wordt genoemd … Het lijkt een kwestie van smaak: houd je van de ingetogen klanken van de blokfluit of meer van de dynamische kwaliteiten en de uitbundige klankmogelijkheden van de sax?
Tot de artikelen in dit dossier behoren onder meer:
Speel je sopraansaxofoon of tenorsaxofoon? En wil je meespelen met met een begeleidingscd bij een muziekboek voor altsaxofoon? Dit lukt snel en makkelijk aan met behulp van het softwareprogramma BestPractice? Je hoeft dan niet te transponeren, maar je speelt de noten gewoon zoals die in je bladmuziek staan. BestPractice past de toonhoogte van de muziek aan die van je muziekinstrument aan en speelt daarbij de muziek af in de door jou gewenste snelheid.
Sopraansax Selmer SA 80 II
Dit artikel is opgebouwd uit de volgende paragrafen.
Voor sopraansax of tenorsax is er aanzienlijk minder bladmuziek met cd te koop dan voor altsax. Voor altsaxofoon bestaat er een ruime collectie aan complete lesmethoden en speelboeken. Denk wat de speelboeken betreft aan bijvoorbeeld solostukken met begeleiding op het gebied van jazz, pop, klezmer, klassiek of barok, maar ook aan bijvoorbeeld duetten voor twee altsaxofoons.
Om een boek met een ‘play along’-cd voor altsax mee te kunnen spelen zonder de noten te hoeven transponeren, gebruik je Robert Moerlands gratis programma Best Practice 1.03. Daarmee kun je onder andere de afspeelhoogte van de meespeelcd aan jouw muziekinstrument aanpassen.
Op je sopraansax meespelen met een begeleidingscd voor tenorsax
Logo van het programma BestPractice 1.03
Als je sopraansaxofoon speelt en je vindt een uitgave met meespeel-cd die bedoeld is voor tenorsaxofoon, heb je geluk.
De tenorsax klinkt namelijk precies een octaaf lager dan de sopraansax. Met hetzelfde notenbeeld en dezelfde grepen klink je op de sopraansax dus een octaaf hoger dan op de tenorsax.
De afstand van een toon tot een andere toon die een octaaf eronder of erboven ligt, maakt dat die tonen zo sterk verwant klinken dat ze als het ware samensmelten.
Speel je bijvoorbeeld de noot C een octaaf hoger of lager, dan hoor je weer een noot C. En dat geldt ook voor alle andere muzieknoten (zo klinkt de noot D een of meer octaven hoger of lager gespeeld ook als een D).
Daarom kun je als sopraansaxofonist met gerust hart een ‘play along’-muziekboek voor de tenorsax gebruiken zonder dat je de afspeelhoogte van de cd hoeft te veranderen.
Uiteraard klinkt de stempartij die je op je sopraansax speelt een octaaf hoger dan wanneer je diezelfde partij op een tenorsax zou spelen. Muzikaal gezien klinkt de sopraansaxofoon echter prima samen met de ‘play along’-cd als de tenorsaxofoon. Soms klinken de door een begeleidingspartij op cd ondersteunde solo’s op een sopraansaxofoon zelfs nog beter dan op de tenorsaxofoon waarvoor de muziek is bedoeld.
Scherm BestPractice 1.03. Dit programma helpt je om muziek op mp3 of cd in je eigen tempo en in de door jou gewenste toonhoogte af te spelen
Theoretisch zou je met BestPractice de begeleidende cd een heel octaaf hoger kunnen laten klinken, maar dat gaat sterk ten koste van de natuurlijke kwaliteit van het geluid dat uit je luidsprekers komt.
Een berekende toonhoogte klinkt nu eenmaal minder natuurlijk dan de oorspronkelijke toonhoogte waarop het muziekstuk is opgenomen. En hoe minder je aan de afspeelhoogte verandert, des te natuurlijker klinkt de muzikale begeleiding.
Daarom kun je een begeleidingscd voor de tenorsaxofoon het beste meespelen op je sopraansaxofoon zonder iets aan de afspeelhoogte te veranderen.
Op je sopraansax meespelen met een begeleidingscd voor altsax
BestPractice 1.03 kan goede bewijzen verlenen als je op je sopraansax of tenorsax met een begeleidingscd voor altsax wilt meespelen.
Je zet de afspeelhoogte in BestPractice dan op 4 halve tonen lager of 7 halve tonen hoger. In het algemeen klinkt de muziek natuurlijker als je die slechts 4 halve tonen lager zet dan wanneer je die wel 7 halve tonen hoger zet.
In beide gevallen heeft de begeleiding dan de juiste noten om mee mee te spelen. Het verschil is dat in het eerste geval de begeleiding een heel octaaf lager klinkt dan in het tweede geval.
De afspeelhoogte van de cd kun je met behulp van BestPractice veranderen door in de rechterkolom direct onder het midden met de cursor in het veld Afspeelhoogte te schuiven tot je het gewenste aantal halve noten omhoog of omlaag hebt bereikt.
Door gebruik te maken van een freeware programma als BestPractice krijg je veel meer keus uit muziekboeken met cd. Dit gemakkelijke programma heeft nog meer aantrekkelijke mogelijkheden, zoals de mogelijkheid om een stuk in een door jouw gewenst tempo af te spelen zonder (automatisch) de afspeelhoogte te veranderen.
Verder kun je er, bijvoorbeeld, voor kiezen om een stuk bijvoorbeeld 4 halve tonen lager en tegelijkertijd op 80% van de oorspronkelijke snelheid af te spelen.
Ook kun je bijvoorbeeld, al dan niet in combinatie met andere opties, een bepaalde passage uit het muziekstuk selecteren en telkens automatisch herhalen. Bovendien is het mogelijk om het stuk inclusief alle door jou aangebrachte aanpassingen op te slaan als .wav-bestand (dit is het soort bestand dat door audiocd’s wordt gebruikt). Kijk voor een uitgebreide uitleg van de mogelijkheden naar het artikel Zelfstandig muziek instuderen met Best Practice.
Een eerdere versie van dit artikel werd op 27 augustus 2011 door de auteur, An Schrijfstra, gepubliceerd op Infonu.nl onder de titel: ‘Sopraansaxofoon en meespeelcd’s voor altsaxofoon’
Dossier saxofoon
Dit artikel maakt deel uit van het dossier saxofoon.
Voel je je aangetrokken tot houtblaasinstrumenten? Bijvoorbeeld tot houtblaasinstrumenten als de blokfluit, dwarsfluit, fagot, hobo, klarinet of saxofoon? Of misschien meer tot de koperblaasinstrumenten? Denk aan de bugel, cornet, trompet of trombone, of aan de esbas, besbas, eufonium of tuba of aan de hoorns. Wat heeft je persoonlijkheid te maken met je belangstelling en/of geschiktheid voor een bepaald houtblaasinstrument?
Dit artikel is opgebouwd uit de volgende paragrafen.
Vooral in Angelsaksische landen bestaan verschillende theorieën en opvattingen over de relatie tussen een muziekinstrument en de persoonlijkheid van de speler ervan in het algemeen. Meer hierover lees je in de artikelen Muziekinstrument en karakter en in Wat zegt muziek over jouw persoonlijkheid?
Houtblaasinstrumenten: van dwarsfluit of klarinet tot saxofoon, hobo of fagot
De dwarsfluit, klarinet, saxofoon, fagot en de hobo rekenen we tot de houtblaasinstrumenten. En dat geldt ook voor de blokfluit. Verrassend genoeg worden de dwarsfluit en de saxofoon ook tot de houtblaasinstrumenten gerekend. In het eerste geval omdat dwarsfluiten vroeger doorgaans van hout werden gemaakt en in het tweede geval, omdat het geluid door het blazen tegen een rietje tot stand komt).
Op een aantal houtblaasinstrumenten leert een kind al snel eenvoudige en leuke melodietjes te spelen. Dat werkt stimulerend op het kind zelf en is ook plezierig voor zijn (trotse) ouders.
Extraverte persoonlijkheden of mensen die snel resultaat willen zien, zijn daarom geneigd voor een houtblaasinstrument als de dwarsfluit, klarinet of de saxofoon te kiezen.
Voor de hobo en fagot is daarentegen flink wat geduld en inspanning nodig voordat de eerste melodieën er goed op willen klinken.
Volgens wetenschappelijk onderzoek zouden houtblazers, die in het orkest vaak tussen het spervuur van de andere instrumentalistensecties zitten, vaak introvert zijn, maar tegelijk over meer verbeeldingskracht beschikken.
Sommige onderzoekers rekenen de houtblazers tot de meegaande persoonlijkheden. Deze instrumentalisten spelen doorgaans graag in ensembles en orkesten en geven daar kleur aan.
Koperblaasinstrumenten: van bugel, cornet of trompet tot esbas, besbas eufonium of tuba
Bij de koperblaasinstrumenten maken we onderscheid tussen het scherpe koper en het zachte koper.
De trompet en de trombone behoren tot het scherpe koper. De cornet is eigenlijk een tussenvorm tussen het scherpe en het zachte koper, maar wordt bij een tweedeling doorgaans tot het scherpe koper gerekend.
De bugel, het eufonium, de tuba, de bariton, de esbas en de besbas behoren tot het zogenaamde zachte koper. De hoorns vormen een tussenvorm tussen het scherpe koper en het zachte koper, maar worden bij een tweedeling doorgaans tot het zachte koper gerekend.
Evenals als bij de meeste houtblaasinstrumenten is het ook bij veel ook bij koperinstrumenten mogelijk om al snel na de eerste lessen eenvoudige wijsjes te spelen.
Een extraverte persoonlijkheid of iemand die graag snel resultaten ziet, kan zich aangetrokken voelen tot een koperinstrument, omdat hij daarmee, net als op de meeste houtblaasinstrumenten al snel de eerste melodieën kan spelen.
Volgens verschillende onderzoeken onder kinderen zouden deze leerlingen impulsiever reageren, minder zelfdiscipline hebben en gevoeliger zijn voor groepsdruk dan bijvoorbeeld bij strijkers het geval is. Koperblazers zijn doorgaans sociaal ingesteld en spelen graag in ensembles en orkesten.
De trompet vormt samen met de trombone en de cornet de spontane keus van extraverte kinderen. Mogelijk houdt dit verband met het feit dat deze muziekinstrumenten relatief luid klinken, in vergelijking met zachte instrumenten zoals de dwarsfluit of klarinet.
Er bestaan denkbeelden over de verschillen in aantrekkingskracht van de verschillende koperinstrumenten die verband houden met het timbre en het volume van een bepaald type instrument of de rol van het instrument in het orkest, maar dat voert voor dit artikel te ver.
Een eerdere versie van dit artikel werd op 19 oktober 2011 door de auteur, An Schrijfstra, gepubliceerd op Infonu.nl onder de titel: ‘Muziekinstrument en persoonlijkheid’.
De klarinet en de saxofoon zijn allebei houtblaasinstrumenten die met een enkel riet worden bespeeld. Kinderen die saxofoon willen leren spelen, krijgen soms van een muziekdocent het advies om eerst enkele jaren les nemen op een klarinet. Hoe komt dat? Wat zijn bijvoorbeeld met het verschillen in prijs, gewicht, toonbereik en volume? Hoe zit het met de mogelijkheden tot samenspel? Kun je makkelijk en snel overschakelen van een saxofoon naar een klarinet en omgekeerd?
Een goed studiemodel altsaxofoon van bijvoorbeeld de Yamaha YA275 of de Yamaha YAS475 is minstens enkele honderden euro’s duurder dan een besklarinet van een goed instapmodel (met body van ABS-kunststof, ook wel plastic genoemd). Denk bijvoorbeeld aan de kunststoffen klarinet Buffet Crampon B12 of de Yamaha YCL250. In 2016 kun je dergelijke klarinetten die prima geschikt zijn voor les op de muziekschool al voor rond de 550 euro kopen.
De muzikale smaak van kinderen is zich nog volop aan het ontwikkelen. Het is dan ook niet denkbeeldig dat een kind op een gegeven moment ook belangstelling voor een ander populair muziekinstrument zoals de gitaar ontwikkelt. Hoe minder je aan een bepaald muziekinstrument hebt uitgegeven, des te gemakkelijker beweeg je mee met de zich ontwikkelende eigen smaak van je kind.
Ook als je je afvraagt of een rietblaasinstrument bij jouzelf past, kun je bij je keuze de prijs van dat instrument zwaar laten wegen. Een interessant alternatief is natuurlijk om zo’n instrument enige tijd te huren voordat je al dan niet tot koop over gaat.
Gewicht
Ook al zijn saxofoons van het ene merk wat lichter dan van een ander merk, toch zijn alle saxen aanzienlijk zwaarder dan een besklarinet. Als je voor een kunststof klarinet kiest, is het instrument nog een heel stuk lichter.
Een altsaxofoon van Yamaha weegt bijvoorbeeld 2,2 of 2,5 kg (afhankelijk van het model).
Houten besklarinetten wegen meestal ergens tussen de 0,75 kg of 0,85 kg en de kunststoffen modellen wegen nog een heel stuk minder.
Hoe ‘zwaar’ een instrument aanvoelt, hangt overigens niet alleen af van het gewicht, maar vooral ook van de verdeling van het gewicht dat op de duimen rust. In de praktijk kan een objectief gezien zwaarder instrument qua speelgemak een lichtere, dus meer comfortabele indruk maken.
Een lichtgewicht instrument kan van belang zijn voor kinderen die nog weinig kracht in de handen hebben of voor volwassenen met gevoelige polsen, bijvoorbeeld vanwege RSI-achtige klachten.
Zowel voor de saxofoon als voor de sax zijn er draagkoorden en soms ook tuigjes verkrijgbaar. Deze verminderen de druk van het muziekinstrument op de handen.
Bedenk in het geval van kinderen wel dat een aantal tandartsen en orthodontisten het verstandig acht om kinderen met het leren bespelen van een rietblaasinstrument te wachten totdat hun gebit grotendeels gewisseld is en in ieder geval de vaste voortanden al goed tot ontwikkeling zijn gekomen. Doorgaans is dat het geval als het kind 9 jaar is, maar vaak kunnen kinderen al vanaf 8 jaar aan een rietblaasinstrument zoals de klarinet of sax beginnen. In andere gevallen kan je kind bijvoorbeeld een jaartje op de blokfluit leren muziek te maken.
Voor problemen met je gebit als kind of volwassene bestaan overigens verschillende , vaak simpele oplossingen.
Toonbereik
De saxofoon heeft een normaal toonbereik heeft van ruim 2,5 octaaf. Maar gevorderde saxofonisten halen wel drie of zelfs vier octaven uit hun instrument. De (gewone) besklarinet heeft een normaal toonbereik van wel vier octaven. En een gevorderd speler haalt een nog grotere toonomvang uit zijn instrument.
Klank
Zowel de klarinet als de sax zijn muziekinstrumenten die veel mogelijkheden tot een persoonlijke kleuring van de tonen geven. De klarinet staat bekend als een blaasinstrument met een warme klank. Hoor je een klarinet en een saxofoon naast elkaar, dan valt op dat de saxofoon nog een stuk warmer klinkt dan de klarinet.
Transponeren
Tipboek Klarinet door Hugo Beemsterboer. Inclusief grepentabellen. (bol.com)
De klarinet en de saxofoon zijn allebei transponerende instrumenten. Dat wil zeggen dat als je een bepaalde noot speelt, er een andere noot klinkt. In het geval van de klarinet hoor je een Bes als je een C speelt. De klarinet klinkt dus een hele noot lager dan in de bladmuziek staat genoteerd. Datzelfde geldt voor een tenorsaxofoon en een sopraansaxofoon. Ook de altsaxofoon is een transponerend instrument. Als je een C speelt, klinkt er een Es.
Transponeren is een op zich eenvoudige techniek die je leert als je al wat gevorderd bent op je instrument. Als je prima vista kunt transponeren, kun je gemakkelijker met C-instrumenten samenspelen van muziek die niet speciaal voor transponerende instrumenten staat genoteerd.
Je buren en de klarinet of saxofoon
Als je in een gehorig huis of appartement woont, houd je natuurlijk rekening met de gevoelige oren van je buren. Hoewel je met een klarinet ook doordringend kan klinken, is deze qua volume toch heel wat ingetogener dan een saxofoon. Deze eigenschap kan een overweging vormen bij je keus voor een type muziekinstrument. Overigens zijn zowel voor de klarinet als voor de saxofoon hulpmiddelen verkrijgbaar om het geluid te doen dempen. Deze dempers hebben wel een invloed op het geluid en soms gaat het aanblazen duidelijk zwaarder dan zonder het gebruik van een demper.
Voor welk instrument je ook kiest: in alle gevallen is het verstandig om met de buren afspraken te maken over de tijden waarop jij of je kind dagelijks oefenen en/of spelen.
Mogelijkheden tot samenspel
Voor de klarinet is een zeer groot oorspronkelijk repertoire beschikbaar: van klassiek en barok, tot klezmer, jazz of popmuziek. Ook voor de saxofoon bestaat een groot en gevarieerd repertoire, zij het niet voor oorspronkelijke klassieke en barokmuziek.
Natuurlijk is het klassieke en barokrepertoire wel in de vorm van speciale arrangementen beschikbaar. Maar bedenk dat je zelden een saxofoon in een symfonieorkest aantreft. De Boléro van Ravel is het bekendste stuk waarin een sax een rol heeft. Overigens speelt in het orkest van André Rieu vaak wel een saxofonist met de klassieke muziekstukken mee.
Als je belangstelling hebt voor de wereld van harmonieorkest, fanfare en brassband (beter bekend als de hafabrawereld), is het handig om te weten dat je met een klarinet terecht kan in een harmonieorkest en met een altsaxofoon, tenorsaxofoon of baritonsaxofoon in zowel een harmonieorkest als in een fanfare. Gaat je belangstelling uit naar een sopraansaxofoon, en je bent al flink gevorderd op je instrument, dan vind je mogelijk je plek in een fanfare. Bij een harmonieorkest of fanfare kun je tegenwoordig vaak reeds als enigszins gevorderd speler terecht.
Overstappen van klarinet naar de saxofoon of omgekeerd
Over de vraag of de klarinet dan de saxofoon makkelijker om aan te leren is, zijn de meningen verdeeld. Ook over de vraag of het gemakkelijker is om over te stappen van de klarinet naar de saxofoon of omgekeerd zijn de instrumentalisten het niet met elkaar eens.
Een aantal aspecten van het spelen op een saxofoon of klarinet is verschillend. Zo moet je steviger blazen op een saxofoon dan op een klarinet om een vol geluid te krijgen. En een klarinet vraagt bijvoorbeeld een wat strakkere embouchure dan de sax, dus het aanblazen verloopt niet helemaal op dezelfde manier. Er zijn nog veel meer verschillen tussen het spelen op beide muziekinstrumenten.
In elk geval vinden de meeste ervaringsdeskundigen op sax en klarinet dat het na een overstap van het ene op het andere muziekinstrument niet langer dan enkele maanden hoeft te duren voordat je redelijk goed op je nieuwe instrument kunt spelen. Natuurlijk kost het je jaren en jaren om op je instrument een echt mooie en rijke toon te ontwikkelen.
Dossier klarinet en dossier saxofoon
Dit artikel maakt deel uit van de dossiers klarinet en saxofoon. In deze dossiers vind je een overzicht van alle artikelen over deze buitengewoon veelzijdige enkelrietinstrumenten
Een eerdere versie van dit artikel werd op 8 april 2012 door de auteur, An Schrijfstra, gepubliceerd op Infonu.nl onder de titel ‘Eerst klarinet, later saxofoon leren spelen’.
Door middel van zelfstudie saxofoon leren spelen of je speelniveau verbeteren: hoe pak je zoiets aan? Wat zijn goede lesboeken als je jezelf altsaxofoon of tenorsaxofoon wilt leren spelen? Hoe werken die muziekmethodes precies en bij welke zit daar een cd of dvd bij? En hoe voorkom je dat je verkeerde gewoonten aanleert als je niet in de gelegenheid bent om muzieklessen te nemen? Welke aanvullende bronnen kun je gebruiken om op een voordelige manier sax te leren spelen?
Als je saxofoon wilt gaan spelen, kies je waarschijnlijk voor de populairste sax, te weten de altsaxofoon.
Wil je liever tenorsaxofoon of sopraansaxofoon spelen, kijk dan of de muziekmethode van je keus een speciale versie voor dat type sax heeft. Saxofoons zijn namelijk transponerende instrumenten. De altsaxofoon is een Es-instrument. Dat wil zeggen: als je een C speelt, klinkt er een Es. Een sopraansaxofoon en een tenorsaxofoon zijn allebei Bes-instrumenten. Dat betekent dat als je een C speelt, er een Bes klinkt.
Dit verschil is relevant als je met de bij je muziekmethode bijgevoegde cd wilt meespelen. Als de methode van je keus geen speciale versie voor de sopraansaxofoon of de tenorsaxofoon heeft, kun je overigens wel gebruik maken van die methode en met behulp van transponeersoftware zoals Best Practice 1.03 op je computer met de cd meespelen.
Ook al is het mogelijk om als absolute beginner op muziekgebied jezelf saxofoon aan te leren, maar dat is heel wat makkelijker als je al over enige voorkennis op muzikaal gebied beschikt.
Een reeks van vijf of tien introductielessen of kennismakingslessen saxofoon op een muziekschool kan je een goede basis verschaffen en je helpen voorkomen dat je jezelf allerlei foute technieken aanleert die je later niet dan met de grootste moeite weer kunt afleren als je merkt dat je ‘niet verder’ op je instrument komt.
Natuurlijk spreekt het voor zich dat als je een heel jaar of zelfs een aantal jaar les neemt, dit je zal helpen om binnen relatief korte tijd veel muzikale vooruitgang te boeken. Mocht je echter, om wat voor reden dan ook, niet in de gelegenheid zijn om muziekles te nemen, dan is dat nog geen reden om niet aan het muziekinstrument waarvan je al zo lang droomt, te beginnen. Maar ga eerst eens na wat jou kan helpen om van zelfstudie een succes te maken.
De volgende stap met je saxofoon zetten
Kun je al behoorlijk goed op je sax uit de voeten, bijvoorbeeld omdat je eerder een aantal jaren saxofoonles hebt genoten? En je hebt nu geen zin of gelegenheid meer om les te nemen? Overweeg dan eens om zelf aan de slag te gaan met het boek Serious Sax: met begrip altsaxofoon leren spelen. Bij deze methode van Jaap Kastelein en Karl Veen hoort een bijgeleverde cd en een cd-rom met veel extra materiaal.
Praktische informatie over het saxofoon (leren) spelen
Ben je niet op zoek naar oefenstukken en speelstukken maar naar uitgebreide uitleg over alles wat met de saxofoon te maken heeft, van grepentabellen, houding, embouchure en ademsteun tot het bewerken van rietjes, dan kun je denken aan het Tipboek saxofoon van Hugo Pinksterboer, aan The Art of Saxophone Playing van Larry Teal of Saxophone for Dummies van Denis Gabel en Michael Villmow Alle drie de boeken zijn onder andere verkrijgbaar via bol.com.
Deze saxofoonboeken worden geregeld gebruik voor zelfstudie omdat je er wat technische aanwijzingen voor het saxofoonspel in aantreft. Toch zijn deze boeken, op de Jazz Method for Saxophone na, niet zozeer speciaal bedoeld om jezelf saxofoon te leren, maar eerder om je te helpen je met behulp van een leraar de stof eigen te maken.
De tweedelige muziekmethode Easy Steps voor altsaxofoon is samengesteld door Jaap Kastelein. Bij deel 1 van deze methode horen 2 cd’s en een dvd (alledrie bijgeleverd). Bij deel 2 van horen 2 cd’s en een cd-rom (eveneens bijgeleverd).
Wat deze methode bijzonder maakt, zijn de meegeleverde dvd (bij deel 1) en de cd-rom (bij deel 2). Op de dvd kun je zien en horen waarop je moet letten bij het spelen op een saxofoon. Zo voorkom je onnodige beginnersfouten die je later niet dan met de grootste moeite kunt afleren. Deze dvd kun je eventueel op een dvd-speler, maar ook eenvoudig op je pc of laptop afspelen. Op de dvd staan bovendien alle begeleidingstracks op mp3-formaat. Zo kun je jezelf gemakkelijk de beginselen van het saxofoon spelen, leren.
Verder kun je vanaf je computer de bij de speelstukken behorende pianopartijen afdrukken. Deel 1 bevat 8 trio’s; in deel 2 staan er 12. Van al die trio’s kunnen zowel de partituur als de losse partijen worden afgedrukt.
Voor allebei de delen is een afzonderlijke uitgave voor de altsaxofoon en de tenorsaxofoon verkrijgbaar. Speel je sopraansaxofoon? Geen probleem. Dan gebruik je gewoon de versie voor de tenorsaxofoon.
De saxofoonmethode Easy Steps is speciaal bedoeld voor de jeugd. Zowel de speelstukken als de oefeningen kun je meespelen met de begeleiding. Bovendien worden de stukken op de begeleidingscd voor jouw gemak vaak ook een keertje inclusief jouw solo voorgespeeld.
De methode bestaat uit een aantal oefen- en speelstukken, vaak voorzien van verhelderende illustraties. De oefeningen zijn onder meer gericht op samenspel met een of twee andere instrumentalisten, of op de training van je gehoor. Je vindt in deze methode ook een aantal muzikale spelletjes.
Het tempo van de muziekstukken op de cd ligt prettig laag. Vind je het speeltempo toch nog te hoog? Je kunt dit eenvoudig aanpassen met behulp van het programmaatje BestPractice 1.03 als je de muziek op een pc of laptop draait. Er bestaat ook speciale afspeelapparatuur waarmee je de snelheid van muziek zelf kunt instellen en ook de toonhoogte kunt transponeren. Misschien is een dj-cd-speler van Tascam, Numark, Pioneer, Reloop, Stanton of JB een goede oplossing voor jou.
Herken je het probleem dat je op een gegeven moment erg lang bij een stuk blijft steken, omdat het nog te moeilijk voor je is. Het grote voordeel van de leermethode Easy Steps is dat de moeilijkheidsgraad van de stukken in tegenstelling tot bij veel andere methodes het geval is, mooi geleidelijk oploopt.
Deze vernieuwde methode van uitgeverij De Haske / Hal Leonard is op een aantal muziekscholen in gebruik, vaak naast de reeks Horen, lezen & spelen.
De veelzijdige en populaire muziekmethode Horen, lezen & spelen voor de saxofoon is samengesteld door Michiel Oldenkamp en Jaap Kastelein en uitgegeven door De Haske / Hal Leonard. Aan deze driedelige methode hebben in de hafabrawereld bekende componisten zoals Jan en Jacob de Haan en Jan van der Roost meegewerkt. Voor de altsaxofoon, sopraansaxofoon en de tenorsaxofoon voor alle drie de delen afzonderlijke uitgaven verkrijgbaar.
Bij ieder deeltje vind je een (audio-)cd. In het eerste deel speelt de bekende saxofonist Leo van Oostrum de solo’s voor de saxofoon voor. Die kun je daarna met de begeleiding naspelen. Bij de volgende twee delen staat alleen de begeleiding op de cd.
In deze lesmethode vind je als muziekleerling wat korte aanwijzingen bij een aantal stukken. De methode is dan ook niet bedoeld voor zelfstudie, maar voor gebruik onder leiding van een leraar.
Elk leerboek bestaat uit oefeningen en speelstukken, aangevuld met handige tips. Verder vind je muziekpuzzels en luisterquizzen en melodietjes om zelf af te maken. De methode is zowel geschikt voor gebruik door de jeugd als door volwassenen.
Veel muziekscholen werken met deze driedelige serie Horen, lezen & spelen, al dan niet in combinatie met de Nederlandse editie van de eveneens populaire methode Easy Steps van Jaap Kastelein of de Nederlandse editie van de al wat oudere en wat meer klassiek getinte methode Learn as You Play: Saxofoon van Peter Wastall.
Methode van de 21e eeuw
De Methode van de 21e eeuw voor de altsaxofoon bestaat uit twee delen, elk met een bijgeleverde cd. Deze muziekmethode is samengesteld door Frank Glaser en uitgegeven door Izis.
In deze methode vind je géén informatie over houding en speeltechnieken, maar wel veel bladmuziek. Wil je zonder hulp van een leraar jezelf mensen saxofoon leren spelen? Dan zou je dit boek naast een zelfstudiemethode kunnen gebruiken.
De moeilijkheidsgraad van de stukken wordt geleidelijk opgevoerd. Deel 1 is bedoeld voor je eerste leerjaar op de saxofoon. Dit deel bevat 58 bladzijden met 71 stukken, waaronder veel duetten. Deel 2 is bedoeld voor je tweede leerjaar. Dit deel bevat 54 bladzijden met 39 langere stukken.
Learn As You Play: Saxofoon; Nederlandse editie
Deze methode Learn as You Play: Saxofoon van Peter Wastall wordt al weer heel wat jaren voor zelfstudie gebruikt. De Nederlandse editie van deze door Boosey & Hawkes / Buffet Crampon uitgegeven methode is al sinds 1989 verkrijgbaar.
Let erop of je een uitgave met of zonder cd koopt. Je kunt de cd weliswaar afzonderlijk kopen, maar dan ben je duurder uit dan wanneer je direct een uitgave met bijgeleverde cd aanschaft. Ook de bijbehorende bladmuziek met pianobegeleiding is los te koop.
Bedenk dat deze methode bedoeld is voor de altsaxofoon. Natuurlijk kun je de methode bijvoorbeeld ook voor de tenorsaxofoon of de sopraansaxofoon gebruiken, maar dan kun je niet meespelen met de cd, omdat die specifiek voor de altsaxofoon geschikt is.
In deze methode Learn as You Play: Saxofoon vind je een groot aantal verhelderende afbeeldingen over het leren spelen op de saxofoon, vaak aangevuld met een uitgebreide toelichting Deze leergang bestaat uit oefeningen, etudes en speelstukken. Heb je serieuze belangstelling om vaardigheid op te bouwen qua speeltechnieken op de saxofoon en om je muzikaal inzicht te vergroten? Dan doe je met deze leermethode, die gericht is op de eerste muziekexamens, een goede keus.
In de 24 lessen van deze methode tref je uitgebreide, duidelijke technische en muzikale aanwijzingen aan. Denk aan het op de juiste manier in elkaar zetten van de verschillende onderdelen van je saxofoon, het ontdekkken van een gezonde speelhouding, het notenschrift leren lezen plus het leren welke grepen bij die noten horen, tot en met het krijgen van aanwijzingen voor de voordracht van speelstukken.
Telkens vind je de theorie toegelicht aan de hand van korte oefeningen en speelstukken. Tot deze methode behoren ook duetten en enkele echte concertstukken. De lesmethode Learn as You Play: Saxofoon is bijzonder geschikt voor volwassenen. Let op dat er zowel een Engelstalige als een Nederlandstalige editie van dit boek verkrijgbaar is.
Gaat je belangstelling speciek uit naar jazzmuziek voor de saxofoon? Denk dan eens aan de Engelstalige methode The Jazz Method for Saxophone Deze populaire saxofoonmethode van John O’Neill bevat 96 pagina’s en wordt uitgegeven door Schott Music Ltd.
Er bestaat een speciale versie voor de altsaxofoon en eentje voor de tenorsaxofoon. Wil je deze methode voor de sopraansaxofoon gebruiken? Kies dan de versie voor tenorsaxofoon.
Deze methode met cd bevat een complete cursus voor jonge en oudere saxofonisten. Je krijgt informatie over houding, embouchure en muziektheorie (waaronder noten lezen en improvisatie). In deze leergang vind je onder meer de nodige aandacht voor toonladders en arpeggio’s en akkoordpatronen.
Je leert populaire jazz songs en kunt deze meespelen met de play-along tracks op de cd. Tot de songs in deze leergang behoren: Autumn Leaves, Chi Chi, Doxy, Easy Living, Footprints, I Remember You, Maiden Voyage, Meditation, Satin Doll, So What, Song for My Father enzovoorts. The cd bevat in totaal 87 nummers met voorbeelden en (authentieke!) begeleiding.
In tegenstelling tot de meeste hierboven genoemde methoden, is The Jazz Method for Saxophone wel speciaal ook bedoeld voor zelfstudie. Al gaat er natuurlijk niets boven feedback van een bevoegd muziekdocent.
Conclusie
Zelfstudie is weliswaar geen ideale manier om saxofoon te leren spelen, maar met een goede aanpak en degelijke lesmethodes zijn er reële mogelijkheden om dit muziekinstrument zelfstandig onder de knie te krijgen.
Dossier saxofoon
Dit artikel maakt deel uit van het dossier saxofoon.
De saxofoon is een veelzijdig blaasinstrument dat voor veel muziekstijlen geschikt is. In dit dossier vind je informatie over een aantal artikelen met betrekking tot het zelf leren bespelen van dit muziekinstrument. Denk aan kwesties als het maken van een keus voor een sopraan-, alt-, tenor- of baritonsaxofoon, of aan zuiverheid (stemming en intonatie), of het zelf verhelpen van kleine problemen, maar bijvoorbeeld ook aan humor over de saxofoon en saxofonisten.
