De dwarsfluit is een favoriet muziekinstrument, zowel van kinderen als van volwassenen. Veel mensen beginnen aan dit blaasinstrument, maar het (leren) spelen erop wordt niet voor iedereen een blijvend succes. Welke rol speelt de persoonlijkheid van de leerling? Hoe zit het bijvoorbeeld met verlegen of enigszins gesloten kinderen? Hoe denken wetenschappers en van ervaringsdeskundigen over de relatie tussen de dwarsfluit en de persoonlijkheid?
Dit artikel bestaat uit de volgende paragrafen.
- Muziekinstrument en persoonlijkheid
- Aantrekkingskracht van de dwarsfluit op verlegen of enigszins gesloten kinderen
- Onderzoek naar de relatie tussen persoonlijkheid en muziekinstrument
- De inzichten van Atarah Ben-Tovim en Douglas Boyd
- Wisselwerking tussen dwarsfluit en persoonlijkheid
Muziekinstrument en persoonlijkheid
Zowel bij wetenschappers als bij ervaringsdeskundigen leven er bepaalde opvattingen over de relatie tussen een muziekinstrument en de persoonlijkheid. Zo zouden bepaalde muziekinstrumenten opvallend vaak succesvol worden bespeeld door mensen met bepaalde karaktereigenschappen.
Ook zouden bepaalde kenmerken van mensen leiden tot een voorkeur voor een bepaald type instrumenten. Zo zouden sommige mensen van nature typische houtblazers, koperblazers, strijkers, tokkelaars, toetsenisten of slagwerkers zijn.
Aangezien het kopen van een instrument meestal een kostbare aangelegenheid is, is het van belang dat de aanschaf goed doordacht is. Hieronder wordt een en ander toegespitst op de relatie tussen de dwarsfluit en iemands persoonlijkheid.
Aantrekkingskracht van de dwarsfluit op verlegen of enigszins gesloten kinderen
Bij kinderen die zelf hun instrument mogen kiezen, is de dwarsfluit vooral populair bij en geschikt voor verlegen of enigszins gesloten kinderen. Deze opvatting leeft bij een aantal docenten schoolmuziek in de Verenigde Staten.
Volgens hen kiezen kinderen met de karaktertrekken ook relatief vaak voor een klarinet. Zij vermoeden dat deze voorkeur misschien te maken heeft met de relatief zachtere klanken van de dwarsfluit en klarinet in vergelijking tot luider klinkende instrumenten als de trompet of trombone. Hun ideeën worden grotendeels bevestigd door wetenschappelijk onderzoek naar houtblaasinstrumenten.
Onderzoek naar de relatie tussen persoonlijkheid en muziekinstrument
Gerenommeerde wetenschappers die de relatie tussen persoonlijkheid en muziekinstrument hebben onderzocht en over hun bevindingen hebben gepubliceerd, zijn bijvoorbeeld: Anthony Kemp (met The Musical Temperament: Psychology and Personality of Musicians) of Adrian C. North (met The Social Psychology of Music en Social and Applied Psychology of Music; boeken die hij samen met David John Hargreaves heeft geschreven. Daarnaast hebben nog tientallen anderen lezenswaardige publicaties over deze materie geschreven.
Over de wetenschappelijke inzichten met betrekking tot deze materie in het algemeen lees je meer in de artikelen over Muziekinstrument en persoonlijkheid en Blaasinstrumenten en persoonlijkheid.
De inzichten van Atarah Ben-Tovim en Douglas Boyd
Atarah Ben-Tovim, de bekende Engelse voormalige dwarsfluitiste en presentatrice van een aantal muziekprogramma’s schreef samen met haar partner Douglas Boyd een boek over de geschiktheid van bepaalde muziekinstrumenten voor een kind: The Right Instrument for Your Child. Bovengenoemd boek is in de Nederlandse taal verkrijgbaar als: Welk instrument past bij mijn kind? (bol.com)
Bij het leggen van de relatie tussen persoonlijkheid en muziekinstrument gaan Ben-Tovim en Boyd nog een stap verder dan de meeste wetenschappers die over deze materie hebben gepubliceerd.
In de ogen van Ben-Tovim en Boyd heeft de dwarsfluit een zekere aantrekkingskracht op verlegen en eenzame kinderen die op hun eigen gezelschap zijn gesteld. Deze soms wat dromerige of vergeetachtige leerlingen boeken goede vorderingen op de fluit. Zij kunnen zich op een bedaarde manier sociaal opstellen en genieten van het samenspel met andere kinderen in allerlei ensembles en orkesten.
Volgens de auteurs laten jongens van het machotype de fluit doorgaans links liggen, mogelijk omdat dit instrument in hun beleving idyllische associaties oproept.
Volgens publicaties van sommige wetenschappers vinden veel jongens dit instrument minder “stoer”, misschien vanwege de populariteit van het instrument onder meisjes.
Bij volwassen dwarsfluitisten zijn de mannen beter vertegenwoordigd. Misschien komt dit omdat jongens en mannen die wel voor de dwarsfluit kiezen, heel bewust voor dit instrument kiezen. Sommige meisjes kiezen voor de dwarsfluit omdat ze familie of vriendinnen hebben die ook dwarsfluit spelen.
Wisselwerking tussen dwarsfluit en persoonlijkheid
Uit wetenschappelijk onderzoek is een duidelijk verband gebleken tussen bepaalde persoonlijkheden en blijvend succes op een bepaald type muziekinstrument.
De indruk bestaat echter dat er niet alleen sprake is van een bepaalde persoonlijkheid die tot een bepaald type muziekinstrument wordt aangetrokken, maar ook dat het bespelen van een bepaald muziekinstrument invloed heeft op de persoonlijkheid, dat er als het ware dus sprake is van een wisselwerking.
Wie een muziekinstrument leert bespelen, werkt (wellicht ongemerkt) tegelijkertijd aan zijn zelfdiscipline en zelfvertrouwen. Bij samenspel in een orkestje, een band of muziekensemble worden daarnaast de sociale vaardigheden verder ontwikkeld. Op deze manier zou een van nature wat gesloten kind door in een muziekgroepje mee te gaan spelen, zijn verlegenheid leren overwinnen.
Als je voor jezelf of voor je kind een keuze maakt voor de dwarsfluit, kun je rekening houden met jouw of zijn karaktereigenschappen. Maar je zou ook bewust kunnen kiezen voor het verder ontwikkelen of trainen van bepaalde eigenschappen en vaardigheden zoals zelfdiscipline, zelfvertrouwen en samenwerking. De dwarsfluit is typisch een van die muziekinstrumenten die de nodige discipline bij het goed erop leren spelen vraagt, en die bovendien bijzonder goed in een samenspelsituatie tot zijn recht komt.
Een eerdere versie van dit artikel werd op 30 oktober 2011 door de auteur, An Schrijfstra, gepubliceerd op Infonu.nl onder de titel: ‘Past de dwarsfluit wel goed bij jouw persoonlijkheid?’
Dossier dwarsfluit
Dit artikel maakt deel uit van het dossier dwarsfluit. Kijk bijvoorbeeld ook eens in de artikelen Muziekinstrument en karakter en/of Blaasinstrumenten en persoonlijkheid of Wat zegt muziek over jouw persoonlijkheid?
Bronnen
- The Musical Temperament: Psychology and Personality of Musicians; Anthony Kemp; Oxford University Press
- The Social Psychology of Music; David John Hargreaves, Adrian C. North; Oxford University Press
- The Social and Applied Psychology of Music; David John Hargreaves, Adrian C. North; Oxford University Press
- The Right Instrument for Your Child; a Practical Guide for Parents and Teachers; Atarah Ben-Tovim & Douglas Boyd; Gollancz
- Musical Instrument Selection; s.n.; http://wik.ed.uiuc.edu/index.php/Musical_Instrument_Selection